De VN lijkt weer terug te zijn in de anti-Israel-atmosfeer van de jaren zeventig. De Algemene Vergadering nam vorige week een aantal resoluties aan waarin de Palestijnen worden gesteund en Israel slechts wordt gekritiseerd. Spreker na spreker bekritiseerde twee dagen lang Israel, omdat het niet heeft voldaan aan de met de Palestijnen gesloten vredesakkoorden. Er werd zelfs verwezen naar resoluties uit 1949, waaraan Israel zich onttrekt.
Tegen de achtergrond van deze anti-Israel-stemming speelt ook Israels verzoek toegelaten te worden tot de Western European and Others Group (WEOG). Lidmaatschap van een regionale groep is van belang voor het functioneren binnen de VN, omdat alleen via zo’n groep kandidaten geleverd kunnen worden voor de diverse VN-lichamen, zoals de Algemene Vergadering. Israel is het enige land dat niet is aangesloten bij een regionale groep.
Robert Jennings (van 1991-1994 president van het Internationaal Gerechtshof ) toetste Israels geïsoleerde positie aan de eigen regelgeving van de VN. Hieronder een verkorte weergave van zijn bevindingen.
Schokkend
"…Israel wordt invloed en macht ontzegd om kandidaten voor te dragen of te kiezen voor VN-organen. De situatie waarin Israel zich bevindt is zonder enige twijfel moreel schokkend, maar het is ook duidelijk onwettig en in strijd met de letter en geest van het Handvest van de VN… Deze unieke uitsluiting zonder enige juridische basis van slechts één volwaardige VN-lidstaat van een middel [het groepssysteem, red.] en vaak het enige middel om aan de meeste activiteiten van de VN deel te kunnen nemen, moet op zichzelf, nog afgezien van alles, de vraag doen rijzen of dit niet in strijd is met de wetten van de VN. Maar het is ook feitelijk in strijd met de uitdrukkelijke bepalingen van artikel 2.1, Hoofdstuk 1 van het VN-verdrag over het doel en de principes van de VN. Hier staat dat de "Organisatie gebaseerd is op het principe van de soevereine gelijkheid van al haar leden".
Onwettig
De uitsluiting van Israel van het groepssysteem is een groteske overtreding van artikel 2.1., als dat artikel tenminste enige betekenis wil hebben. Het is niet alleen in strijd met de gelijke behandeling, het is in strijd met de noodzaak soeverein en gelijk behandeld te worden. Het groepssysteem is immers het middel waarmee de lidstaten het meest effectief hun soevereine rechten kunnen uitoefenen en….het is het enige middel waarmee zij de VN volgens hun politieke keuzes kunnen sturen…. De VN-wet vereist dat de onwettigheid van Israels uitsluiting nu wordt opgeheven. Artikel 2 van het VN-verdrag voorziet erin dat "De organisatie en haar lidstaten, om de doelen zoals genoemd in artikel 1 te realiseren, zal handelen in overeenstemming met de volgende principes: (1) de Organisatie is gebaseerd op het principe van de soevereine gelijkheid van alle lidstaten en (2) alle lidstaten zullen, teneinde verzekerd te zijn van de rechten en voordelen die voortvloeien uit het lidmaatschap, in goed vertrouwen hun verplichtingen uitvoeren in overeenstemming met het huidige verdrag.
Afspraak
Het regionale groepssysteem is een afspraak gemaakt door de leden van de VN en er dient van uitgegaan te worden dat de leden ook vast van plan zijn het tweede hierboven genoemde principe waar te maken. Uit de hierboven genoemde principes wordt duidelijk dat de lidstaten ook verantwoordelijk zijn voor het handhaven van de huidige situatie, waarbij één van de leden, en slechts één, van zijn mogelijkheden is beroofd om op behoorlijke wijze van zijn rechten gebruik te maken en de voordelen te genieten, die het VN-verdrag voor zijn leden beoogt te hebben. Het is ook duidelijk dat leden wettelijk gehouden zijn de huidige situatie te verhelpen.
Strijdigheid
In de mate dat Israels volledige uitsluiting van het regionale groepssysteem en derhalve van volledige en gelijkwaardige deelname aan het werk van de VN het gevolg is van handelingen en nalatigheden van de lidstaten, ben ik van mening dat een dergelijk handelen in strijd is met de verplichtingen die lidstaten volgens het VN-verdrag hebben. Israels voortgaande uitsluiting van het regionale groepssysteem is zowel onwettig als een aantasting van de wortels en principes op grond waarvan de VN bestaat…. Zo lang de huidige situatie voortduurt handelt de VN is strijd met zijn eigen verdrag."