Als Israel overgaat tot annexatie van delen van de Westelijke Jordaanoever zal dit mogelijk gevolgen hebben voor de banden die Duitsland, Frankrijk, Egypte en Jordanië met Israel hebben. Unilaterale veranderingen aan de “grenzen van 1967” zullen bovendien niet erkend worden door deze landen. Dat schrijven de ministers van Buitenlandse Zaken van Duitsland, Frankrijk, Egypte en Jordanië dinsdag in een gezamenlijke verklaring. De ministers hielden eerder dinsdag een videoconferentie waarin werd gesproken over de staat van het vredesproces tussen Israel en de Palestijnen.
Volgens het regeerakkoord tussen premier Netanyahu (Likoed) en plaatsvervangend premier Gantz (Blauw-Wit) mag Likoed vanaf 1 juli een voorstel in stemming brengen omtrent het toepassen van Israelisch recht in bepaalde nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Hoewel er juridisch-technisch gezien geen sprake is van annexatie – dan moet het gaan om het annexeren van territoir van een andere soevereine staat – wordt het uitbreiden van Israelisch recht naar de Joodse gemeenschappen op de Westoever in de volksmond annexatie genoemd.
“Voor het eerst sinds 1948 is er een historische kans om in samenspraak [met de VS] soevereiniteit toe te passen als een diplomatieke, soevereine daad van de Staat Israel in Judea en Samaria,” aldus de premier eind mei. “Dit is een kans die we niet mogen missen.” Israelische en Amerikaanse functionarissen werken op dit moment in een gezamenlijk comité aan het bepalen van de exacte grenzen. Het uitgangspunt is hierbij de door de Amerikaanse president Trump in januari gepresenteerde kaart.
‘Significante gevolgen’
Een groot deel van de internationale gemeenschap, waaronder Nederland, is tegen de plannen van Israel en de Verenigde Staten. Zo waarschuwde EU-Hoge Vertegenwoordiger Josep Borrell circa twee weken terug reeds voor “significante gevolgen” als Israel de annexatievoornemens doorzet. Duitsland, een grootmacht binnen de EU, noemde annexatie begin juni “niet verenigbaar met internationaal recht” tijdens een bezoek aan Israel.
Dinsdag coördineerden Duitsland, Frankrijk, Egypte en Jordanië hun reactie op een eventuele annexatie in een gezamenlijke videoconferentie. “We zijn het erover eens dat iedere annexatie van Palestijns gebied, bezet in 1967, een schending van het internationaal recht is en de fundamenten van het vredesproces zal aantasten,” aldus de ministers van Buitenlandse Zaken in de verklaring die na afloop werd gepubliceerd.
“We gaan geen veranderingen aan de grenzen van 1967 erkennen, zolang beide partijen in het conflict hier niet mee akkoord gaan.” Deze ‘grenzen’ zijn overigens geen grenzen: na de Onafhankelijkheidsoorlog bouwden Israeli’s hun land op binnen de wapenstilstandslijnen, maar dit werden geen grenzen door te doen alsof. Dat worden zij ook niet door de wapenstilstandslijnen van 1948 de “grenzen van voor 1967” te noemen: Israel’s Arabische buurlanden beschouwden deze nooit als grenzen.
Relatie met Israel
“We zijn het er ook over eens dat een dergelijke stap ernstige gevolgen zou hebben voor de veiligheid en stabiliteit van de regio, en een grote belemmering zou vormen voor pogingen die gericht zijn op het bereiken van een alomvattende en rechtvaardige vrede,” aldus Duitsland, Frankrijk, Egypte en Jordanië. “Het zou ook gevolgen kunnen hebben voor de relatie met Israel. We benadrukken onze vastbesloten inzet voor een onderhandelde tweestatenoplossing, gebaseerd op het internationaal recht en de relevante VN-resoluties.”
De vier landen staan deze week niet alleen in hun waarschuwingen. Maandag sprak de Britse premier Boris Johnson telefonisch met Netanyahu. Johnson, die bekendstaat als een vriend van Israel, waarschuwde de Israelische premier dat unilaterale stappen de vooruitzichten op vrede in de regio aan zullen tasten. Op 1 juli sprak Johnson zich ook al uit tegen annexatie in de Israelische krant Yedioth Ahronoth.
De regering van premier Netanyahu overweegt na 1 juli delen van de Westelijke Jordaanoever te annexeren. Wilt u hier meer over weten? Lees alle artikelen van CIDI over de mogelijke annexatie →